Có thể sẽ mất cả một thế hệ

Việc xuống cấp trong đạo đức của học sinh, sinh viên đã đến lúc báo động. Nó không còn đơn thuần là những hành động tự phát mà đã trở thành những hành vi cố ý.
• Tiến sĩ tâm lý học Vũ Kim Thanh: "Nếu không có sự quan tâm đúng mức, chúng ta sẽ mất cả một thế hệ".
Nói về sự xuống cấp đạo đức của HSSV thì có nhiều nguyên nhân, cả chủ quan và khách quan. Với việc hội nhập kinh tế, mở cửa như hiện nay, nó mang lại cả những tác động tốt và tác động xấu. Thế nhưng HSSV lại không đủ nhận thức, ý chí để phân biệt nên dễ bị ảnh hưởng bởi những cái xấu nhiều hơn là tiếp thu những cái tốt. Sự quan tâm của gia đình đến con cái cũng chưa đúng cách.

Con đi học về, bố mẹ chỉ hỏi xem được bao nhiêu điểm, chứ không quan tâm xem con chơi thế nào, học thế nào, chơi với ai... Bố mẹ quan tâm đến con không đúng cũng sẽ làm hỏng con. Trong nhà trường chỉ chú trọng nhiều đến việc dạy kiến thức mà coi nhẹ việc dạy đạo đức, trong khi đó đúng ra việc dạy đạo đức phải được đặt lên trên - "Tiên học lễ, hậu học văn".

Để giúp các em, cần phải có sự vào cuộc đồng bộ của cả gia đình, nhà trường và xã hội để hỗ trợ, định hướng cho các em, giúp các em tự nhìn nhận ra vấn đề, tự nhận thức được. Đây là điều quan trọng nhất, bởi các em có tự nhận thức thì mới tự thay đổi, chứ mọi tác động của nhà trường, gia đình hay xã hội chỉ là những tác động bên ngoài, nếu bản thân các em không tiếp thu thì cũng không có tác dụng. Nếu không quan tâm đúng mức đến vấn đề này, tôi sợ rằng chúng ta sẽ mất cả một thế hệ trẻ chứ không chỉ một vài em học sinh.

• Nhà giáo Trương Ngọc Bích - nguyên giáo viên văn Trường THPT Kim Liên, Hà Nội: "Ngày càng ít tiết học đạo đức trong nhà trường".

Các trường học hiện nay dạy đạo đức không đều và không thường xuyên trong suốt năm học, chủ yếu thông qua các cuộc thi đua, hầu hết chỉ mang tính hình thức. Quan hệ thầy trò cũng khác trước nhiều, giáo viên hiện nay thậm chí còn né tránh khi nói đến học sinh bởi tâm lý "tránh voi chẳng xấu mặt nào". Nhà trường chỉ quản lý học sinh vài tiếng đồng hồ buổi sáng hoặc buổi chiều, thời gian còn lại các em tự do với những mối quan hệ bên ngoài.

Đây chính là nguồn khiến các em bị ảnh hưởng nhiều nhất. Đạo đức trong nhà trường đi từ nền nếp, nhưng nền nếp đó lại không xuất phát từ ý thức của học sinh, mà hầu hết chỉ là sự đối phó. Chính vì thế, nhiều học sinh hiện nay hầu như không biết đến chữ "lễ", không có một nền đạo đức cơ bản. Môn giáo dục công dân trong các trường phổ thông hầu như không có bài giáo dục đạo đức.

Trước đây, giáo viên chủ nhiệm còn có vài tiết giáo dục đạo đức trong tuần, nhưng bây giờ hầu như không còn. Giáo viên nào có tâm thì mới lồng ghép dạy đạo đức vào các buổi sinh hoạt, chính vì thế mà học sinh không hiểu gốc của "lễ" là gì.

Để khắc phục điều này, tất cả các giáo viên bộ môn, nhất là giáo viên môn văn phải kết hợp với giáo viên chủ nhiệm để dạy các em, giúp các em định hướng, nhận thức được tâm lý, hành vi của mình. Phải xây dựng lại cái nền đạo đức cho học sinh, đi vào những bài học cụ thể, đúng hoàn cảnh, đúng tâm lý, có như vậy mới hy vọng xóa dần được sự xuống cấp này.